اثربخشی مداخله توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان کم‌پیشرفت: بهبود تنظیم شناخت، رفتار و هیجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه فرهنگیان

10.22099/jsli.2025.8159

چکیده

کارکردهای اجرایی، کنش­های عالی سیستم عصبی مغز هستند که مجموعه‌ای از توانایی‌های سطح بالا شامل تنظیم شناخت، تنظیم رفتار و تنظیم هیجان را انجام می‌دهند. هدف این پژوهش اثربخشی مداخله توان‌بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی دانش­آموزان کم­پیشرفت شهر شیراز بود. طرح پژوهش، از نوع پیش‌آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ­آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان کم­پیشرفت شهر شیراز بودند. از بین جامعه آماری مذکور، تعداد 40 دانش­آموز به روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) گمارده شدند. به‌منظور جمع­آوری داده­های پژوهش از سیاهه درجه­بندی رفتاری کارکردهای اجرایی ـ ویراست دوم استفاده شد. برنامه آموزش توان‌بخشی شناختی به مدت 10 جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. یافته­های حاصل از تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که آموزش توان‌بخشی شناختی بر بهبود شاخص­کارکردهای اجرایی (تنظیم شناخت، تنظیم رفتار، تنظیم هیجان) دانش‌آموزان کم­پیشرفت اثربخش بوده است. به عبارت دیگر، آموزش توان‌بخشی شناختی منجر به بهبود کارکردهای اجرایی دانش­آموزان کم­پیشرفت شده است. با توجه به اثربخش بودن این برنامه، متخصصان و مشاوران مدرسه می­توانند از این برنامه آموزشی برای بهبود کارکردهای اجرایی دانش­آموزان کم­پیشرفت استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات