تأثیر بازی‌های حرکتی خلاق بر مهارت‌های حرکتی بنیادی کودکان 4 تا 6 سال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد رشد حرکتی؛ دانشگاه شیراز

2 دانشیار بخش علوم ورزشی دانشگاه شیراز

3 دانشیار مبانی تعلیم تربیت دانشگاه شیراز

چکیده

مهارت‌های حرکتی بنیادی، پایه و اساس مهارت‌های تخصصی هستند. علاوه بر بالیدگی، غنی‌سازی محیط نیز می‌تواند بر توسعۀ این مهارت‌ها اثرگذار باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی‌های حرکتی خلاق بر مهارت‌های حرکتی بنیادی کودکان 4 تا 6 سال انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی بود و از طرح پیش‌آزمون -پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعۀ آماری این پژوهش، همۀ کودکان 4 تا 6 سال مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌های شهر شیراز در سال تحصیلی 94-1393 بودند. بدین منظور با توجه به ملاک‌های ورود به پژوهش و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای یک مهد کودک انتخاب و از بین کودکان 4 تا 6 سال مهد منتخب تعداد 63 نفر (33 نفر گروه کنترل و 30 نفر هم گروه آزمایش) انتخاب و به‌ تصادف در دو گروه کنترل و آزمایش گمارده شدند. ابتدا کودکان موردنظر از طریق آزمون رشد حرکتی درشت (اولریخ-2) (TGMD2) ارزیابی شدند. بعد گروه آزمایش به مدت 24 جلسة‌ 45 دقیقه‌ای به بازی‌های حرکتی خلاق پرداختند و گروه کنترل نیز در این مدت به همین میزان فعالیت‌های عادی انجام دادند. در نهایت پس از گرفتن پس‌آزمون نمرات دو گروه ثبت شد. نتایج نشان داد بین گروه آزمایش و کنترل در اجرای مهارت‌های کنترل‌ شیء و جابه‏ جایی، تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما بین دو جنس از لحاظ اجرای مهارت‌های جا به‏ جایی و از لحاظ اجرای مهارت‌های دست‌کاری، اختلاف معناداری وجود نداشت. با رویداشت به نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود، در برنامة آموزشی مهد‌کودک‌ها، از طریق بازی‌های حرکتی خلاق و با درگیر کردن کودک در فرایندهای زیربنایی حرکت، زمینه رشد الگوهای پایه را فراهم شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدوند، محمدعلی. (1383). روانشناسی بازی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور (چاپ اول).
اسمیت، جودن. (1393). فعالیت‌هایی برای رشد مهارت‌های حرکتی درشت. ترجمه ربابه رستمی، مونا رضایی و زینب حاتمی بهمن‌بگلو. تهران: انتشارات حتمی (چاپ اول).
اکبری، حکیمه؛ خلجی، محسن و شفیع‌زاده، محسن. (1387). تأثیر بازی‌های بومی و محلی بر رشد مهارت‌های جابه‌جایی کودکان پسر 7 تا 9 ساله. نشریۀ حرکت، ص 45-35.
زارع‌زاده، مهشید. (1388). هنجارسازی و تعیین روایی و پایایی آزمون رشد حرکتی درشت برای کودکان 11-3 سالۀ شهر تهران. دانشگاه تهران. پایان‌نامۀ دکتری.
سلطانیان، محمدعلی؛ فرخی، احمد؛ قربانی، راهب؛ جابری‌مقدم، علی‌اکبر و زارع‌زاده، مهشید. (1391). ارزیابی پایایی و روایی سازه آزمون رشد حرکتی درشت-2 (اولریخ 2) در کودکان سمنان. کومش، جلد14، شماره 2 (پیاپی 46).
شریدان، مری. (1391). بازی در اوایل کودکی. ترجمه مهدی شریعتی‌فیض‌آبادی و شادان محمدپور. تهران: انتشارات آوای ظهور.
شیخ، محمود؛ باقرزاده، فضل‌اله و یوسفی، سهیلا. (1382). تأثیر بازی‌های دبستانی منتخب بر رشد حرکتی دانش‌آموزان دختر سال سوم مقطع دبستان منطقۀ 5 تهران. مجلۀ اُلمپیک 11(2-1) پیاپی 23: ص ص:87-77.
فارسی، علیرضا؛ عبدلی، بهروز؛ فعال، نرگس و کاویانی، مریم. (1390). مقایسۀ رشد مهارت‌های حرکتی درشت کودکان پیش‌دبستانی با و بدون تجربیات حرکتی. نشریه رشد و یادگیری حرکتی-ورزشی شماره 8-ص ص: 43-29.
کوثری، سعید؛ کیهانی، فاطمه؛ حمایت‌طلب، رسول و عرب‌عامری، الهه. (1391). بررسی تأثیر یک برنامه فعالیت‌هایی بدنی منتخب بر رشد مهارت‌های حرکتی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه بیش‌فعالی و کودکان اوتیسیم. رشد و یادگیری حرکتی-ورزشی؛ شمارۀ 10-ص‌ص: 60-45.
محمدی، مجید؛ طهماسبی، فرشید؛ شاکرمی، زهرا و رستمی، محمد. (1394). تأثیر فعالیت‌های تربیت‌بدنی در مدارس بر رشد کمی و کیفی ضربه با پا در دانش‌آموزان پسر. پژوهش‌نامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، سال یازدهم، شماره بیست و یکم، ص‌ص: 118-111.
مطهریان، ابراهیم. (1383). تأثیر برنامۀ تمرینی منتخب بر مهارت‌های حرکتی پایۀ پسران پیش‌دبستانی شهرستان نیشابور. دانشگاه تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد.
ملانوروزی، کیوان؛ خلجی، حسن؛ شیخ، محمود و اکبری، حکیمه. (1390). تأثیر برنامۀ حرکتی منتخب بر رشد مهارت‌های دستکاری پسران 4 تا 6 ساله. رشد و یادگیری حرکتی -ورزشی-5 شمارۀ 7، ص ص: 21-5.
نظریان مادوانی، عباس و مختاری دیانی، مریم. (1391). تأثیر آموزش بر مهارت‌های حرکتی پایه پسران و دختران 6 ساله تهران و مقایسه آن با هنجار موجود. نشریه آموزش تربیت‌بدنی، سال اول، شماره 1.
وزینی‌طاهر، امیر. حیاتی، امیر و پاک‌ضمیر، فرامرز. (1392). رابطه سطح فعالیت‌های جسمانی با رشد مهارت‌های حرکتی پایه در کودکان مقطع ابتدایی. نشریه رفتار حرکتی، شماره 14، ص‌ص: 178-163.
وصالی‌ناصح، مجید؛ محمدزاده، حسن و کاشف، میرمحمد. (1388). توصیف و مقایسه تبحر حرکتی دانش‌آموزان دختر و پسر 10 و 11 ساله شهرستان ارومیه. نشریه علوم حرکتی و ورزش، دوره: 7، شماره: 13، صفحه: 66-57.
هیوز، فرگاس‌پیتر. (1387). روان‌شناسی بازی (کودکان، بازی و رشد). ترجمه کامران گنجی. تهران: انتشارات رشد.
Akbari, H., Abdoli, B., Shafizadehkenari, M., Khalaji, H., Hajihosseini, S., & Ziaee, V. (2009). The effect of traditional games in fundamental motor skill development in 7-9 years old boys. Iranian Journal of Pediatrics, 19(2), 123-129.
Butterfield, S. A., Lehnhard, R. A., & Coladarci, T. (2002). Age, sex, and body mass index in performance of selected locomotor and fitness tasks by children in grades K-2. Perceptual and Motor Skills, 94(1), 80-86.‏
Dowda, M., Sallis, J. F., McKenzie, T. L., Rosengard, P., & Kohl III, H. W. (2005). Evaluating the sustainability of SPARK physical education: a case study of translating research into practice. Research quarterly for Exercise and Sport, 76(1), 11-19.‏
Draper, C. E., Achmat, M., Forbes, J., & Lambert, E. V. (2012). Impact of a community-based programme for motor development on gross motor skills and cognitive function in preschool children from disadvantaged settings. Early Child Development and Care, 182(1), 137-152.‏
Fotrousi, F., Bagherly, J., & Ghasemi, A. (2012). The compensatory impact of mini-basketball skills on the progress of fundamental movements in children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 5206-5210.
Gallahue, D.L. & Ozmun, J.C. (2011). Understanding Motor Development: Infants, Children, Adolescent, Adults, 7th edition. New York: McGraw-Hill.
Hinshaw, S. P. (2002). Process, mechanism, and explanation related to externalizing behavior in developmental psychopathology. Journal of Abnormal Child Psychology, 30(5), 431-446.‏
Maskell, B., Shapiro, D. R., & Ridley, C. (2004). Effects of Brain Gym on overhand throwing in first grade students: A preliminary investigation. Physical Educator, 61(1), 14.‏
Okely, A. D., Booth, M. L., & Chey, T. (2004). Relationships between body composition and fundamental movement skills among children and adolescents. Research Quarterly for Exercise and Sport, 75(3), 238-247.‏
Payne VG, Isaacs LD. (2012). Human motor development: a lifespan approach. 8th edition. New York: McGraw-Hill Humanities; 352-380.
Reeves, L., Broeder, C. E., Kennedy-Honeycutt, L., EAST, C., & Matney, L. (1999). Relationship of fitness and gross motor skills for five-to six-yr.-old children. Perceptual and motor skills,. 89(3), 739-747.‏
Robert, D. L. (1999). The effects of a preschool movement program on motor skill acquisition, movement concept formation, and movement practice behavior (Doctoral dissertation, West Virginia University).
Robinson, L. E., & Goodway, J. D. (2009). Instructional climates in preschool children who are at-risk. Part I: Object-control skill development. Research quarterly for exercise and sport, 80(3), 533-542.
Scheffler, C., Ketelhut, K., & Morgenstern, U. (2004). Physical and motor development of children with different social origins. Anthropologischer Anzeiger; Bericht uber die biologisch-anthropologische Literatur, 62(4), 421-428.‏
Sheikh, M., Safania, A. M., & Afshari, J. (2011). Effect of selected motor skills on motor development of both genders aged 5 and 6 years old. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 1723-1725.‏
Silventoinen, K., Rokholm, B., Kaprio, J., & Sørensen, T. I. A. (2010). The genetic and environmental influences on childhood obesity: a systematic review of twin and adoption studies. International journal of obesity,. 34(1), 29-40.‏
Warner, S. A., & Myers, K. L. (2009). The Creative Classroom: The Role of Space and Place Toward Facilitating Creativity. Technology and Engineering Teacher, 64 (1), 28-34.
Watson DL. (2007). An early intervention approach for students displaying negative externalizing behaviors associated with childhood depression: A study of the efficacy of play therapy in the school. [Thesis]. Minnesota: Capella University.
Williams, A. M., & Hodges, N. J. (2005). Practice, instruction and skill acquisition in soccer: Challenging tradition. Journal of Sports Sciences, 23(6), 637-650.