تدوین برنامه ی آموزشی افزایش علاقه ی اجتماعی (والد-کودک) و بررسی اثربخشی آن در افزایش میزان علاقه ی اجتماعی دانش آموزان با اختلال نافرمانی مقابله ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی (نویسنده مسؤول)

2 استاد علوم روان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی

3 استاد روش‌های تحقیق و آمار، دانشگاه علامه طباطبائی

4 دانشیار روان شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه­ی افزایش علاقه­ی اجتماعی و بررسی اثربخشی آن بر میزان علاقه­ی اجتماعی دانش­آموزان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای انجام شد. روش تحقیق حاضر آزمایشی است و برای
جمع­آوری داده­ها از طرح آزمایشی پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. از میان دانش­آموزان 9 تا 12 سال ارجاع شده به مراکز درمانی 32 نفر از افرادی که در مصاحبه­ی تشخیصی و نیز آزمون CBCL دارای اختلال نافرمانی مقابله­ای تشخیص داده شدند، به همراه والدین آن­ها به­صورت تصادفی به­عنوان نمونه­ی پژوهش انتخاب گردیدند و در دو گروه 16 نفره به­صورت تصادفی جایگزین شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل سیاهه­ی رفتاری کودکان (CBCL) جهت تشخیص اختلال نافرمانی مقابله­ای و مقیاس علاقه­ی اجتماعی برای کودکان ایرانی (SISIC) جهت اندازه­گیری میزان علاقه­ی اجتماعی دانش­آموزان بودند که در دو مرحله­ی پیش­آزمون و پس­آزمون مورد استفاده قرار گرفتند. داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و تحلیل کوواریانس چند­متغیره مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته­ها نشان می­دهد که در متغیر علاقه­ی اجتماعی و همه­ی زیر مقیاس‌های آن شامل مسؤولیت­پذیری-انجام تکالیف، ارتباط با مردم- همدلی، جرأت-اطمینان و برابری در مقابل کهتری-برتری؛ نمره­ی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بعد از آموزش برنامه­ی علاقه­ی اجتماعی افزایش معناداری دارد. بنابراین نتایج پژوهش حاضر گواه این مسأله است که برنامه­ی آموزشی افزایش علاقه­ی اجتماعی تدوین‌شده در پژوهش حاضر میزان علاقه­ی اجتماعی و تمامی زیر مقیاس‌های علاقه­ی اجتماعی را در کودکان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای افزایش می­دهد. درنتیجه از این برنامه­ی آموزشی می‌توان برای پرورش علاقه­ی اجتماعی کودکان و نیز ارتقای ویژگی‌های مثبت همبسته با علاقه­ی اجتماعی که در مطالعات متعددی مورد تأیید قرار گرفته‌اند، بهره برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات