1
روان شناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دنشگاه شیراز، ایران
2
عضو هیئت علمی
3
هیات علمی دانشگاه شیراز
4
دانشیار دانشگاه شیراز
10.22099/jsli.2025.8123
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین پیشایندهای بیصداقتی تحصیلی، مدلی مبتنی‌بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده را آزمون کرد. در این مدل، تأثیر فرهنگ دانشگاه بر رفتار بیصداقتی تحصیلی ازطریق میانجی‌گری نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری ادراک‌شده و قصد بررسی شد. این پژوهش همبستگی بر روی ۸۷۴ دانشجوی کارشناسی دانشگاه شیراز که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند، انجام شد. داده‌ها با مقیاس فرهنگ دانشگاه، مقیاس یکپارچه سنجش اجزای نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده ویژه بیصداقتی تحصیلی و مقیاس رفتار بیصداقتی جمع‌آوری و با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری (نرم‌افزار Smart PLS 3) تحلیل شدند. روایی همگرا و واگرا و همچنین پایایی ابزارها تأیید شد. یافته‌ها نشان دادند که قصد بیصداقتی تحصیلی، رابطه بین هریک از پیش‌بین‌ها (فرهنگ دانشگاه، نگرش، هنجار و کنترل رفتاری) و رفتار بیصداقتی را به‌شکل معنیداری میانجی‌گری می‌کند. همچنین اثر غیرمستقیمِ کل فرهنگ دانشگاه ازطریق میانجیگرها (نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری ادراک‌شده و قصد) بر بیصداقتی تحصیلی معنیدار بود. این نتایج ضمن تأکید بر نقش محوری «قصد»، نشان می‌دهد که مدیریت بیصداقتی تحصیلی نیازمند توجه هم‌زمان به متغیرهای زمینه‌ای، شناختی و انگیزشی است.
)