تحلیل ادراک دانشجویان از راهکارهای پیشگیری از یادگیری زائد و عوامل کارآمدی و ناکارآمدی مطالب درسی در رشته علوم تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آموزش بزرگسالان، دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی

2 دانشیار گروه روش‌ها و برنامه‌های آموزشی و درسی، دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی

3 دانشیار گروه روش‌ها و برنامه‌های آموزشی و درسی، دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.

10.22099/jsli.2023.6950

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل ادراک دانشجویان دانشگاه تهران، از راهکارهای پیشگیری از یادگیری زائد و عوامل کارآمدی و ناکارآمدی مطالب درسی در رشته علوم تربیتی است. ازاین‌رو با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی و روش پدیدارشناسی از نوع توصیفی، ادراک 27 نفر (6 مرد و 21 زن) از دانشجویان رشته علوم تربیتی و گرایش­های مختلف آن (10 نفر کارشناسی و 17 نفر تحصیلات تکمیلی) از دانشکده ­روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران که با استفاده از نمونه­گیری هدفمند ملاکی انتخاب شده بودند، مورد واکاوی قرار گرفت. گردآوری داده­ها با استفاده از فن مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شد و تا زمان اشباع داده­ها ادامه یافت. تحلیل داده­ها مبتنی بر راهبرد هفت مرحله­ای کلایزی بود. برای اعتبار­پذیری یافته‌ها، از راهبرد حضور در محیط پژوهش و صرف زمان کامل با شرکت‌کنندگان، تبادل‌نظر با همتایان و همچنین از سه­­سویه‌نگری بهره برده ­شد. به‌منظور رعایت ویژگی‌های کیفی پژوهش، از سه ملاک انتقال­پذیری، تأییدپذیری و قابلیت‌اطمینان، استفاده شد. با تحلیل داده‌ها برای راهکارهای پیشگیری از یادگیری زائد، چهار مضمون با محوریت راهکارهای مربوط به محیط آموزشی و محیط شغلی و برای عوامل کارآمدی و ناکارآمدی مطالب درسی نیز به‌ترتیب پنج و سه مضمون استخراج گردید که عمدتا حول توجه به نیازها، علایق و شرایط فراگیران و ارتباط نظری و عملی دروس بود. درمجموع بر اساس نتایج پژوهش، بازنگری­های منظم در برنامه­های درسی، توجه به نیازها و علایق فراگیران در این راستا و به­کارگیری عملی دانسته­ها از عوامل مهم در کارآمدی مطالب درسی و از راهکارهای مهم پیشگیری از یادگیری زائد در این رشته معرفی گردید.

کلیدواژه‌ها


Abedi, H. A. (2010). Applying phenomenological method of research in clinical sciences. Rahbord, 19(54), 207-224. [Persian]
Barshan, A., Safai Movahed, S., Farzad, V. A., Kiamanesh, A., & Moghadam Zadeh, A. (2019). The effective factors on the formation of scrap learning in In-Service Training (A qualitative study). Journal of Qualitative Research in Health Sciences, 7(4), 418-427. [Persian]
Bavafa, D., Dehghani, M., Javadipour, M., & Kazemi, M. R. (2019). Study of entrepreneurial competencies in the curriculum of educational sciences: A research-synthesis. Journal of Higher Education Curriculum Studies, 10(20), 187-206. [Persian]
Bavafa, D., Dehghani, M., Javadipour, M., Kazemi, M. R. (2021). Synthesis of an entrepreneurship curriculum model in the field of educational sciences based on Akker’s spider web. New Thoughts on Education, 17(3), 223-242. [Persian]
Bazargan, A. (2015). An introduction to qualitative and mixed methods research. Tehran: Didavar Publisher. [Persian]
Dimattio, M. J. K., & Hudacek, S. S. (2020). Educating generation Z: Psychosocial dimensions of the clinical learning environment that predict student satisfaction. Nurse Education in Practice, 49, 102901.
Ebrahimi, A., Mirshah Jafari, S. E., & Rabbani Khoorasgani, A. (2022). The requirements of the participatory teaching-learning process in higher education based on needs, interests, and skills: A case study. Journal of Curriculum Research, 12(1), 44-61. [Persian]
Ferasatkhah, M. (2020). Qualitative research method in social sciences with emphasis on grounded theory (9th Ed.). Tehran: Aghah Publisher. [Persian]
Grace Oh, E., Ricciotti, H. A., & Cianciolo, A. T. (2018). Paying mind to generational differences in medical education: A dialectical book review. Teaching and Learning in Medicine, 30(3), 345-349.
Holton, E. F., & Baldwin. T. T. (2003). Making transfer happen: An action perspective on learning transfer systems. In E. F. Holton & T. T. Baldin (Eds.), Improving learning transfer in organizations (pp. 3-15). San Francisco: Jossey-Bass.
Hoseini Largani, S. M. (2015). Conceptualizing scrap learning and strategies for its reduction in Iranian higher education from experts’ perspectives in higher education (Doctoral dissertation). Psychology and Educational Faculty of Beheshti University. [Persian]
Hoseini Largani, S. M., & Fathi Vajargah, K. (2018). Conceptualizing of scraped curriculum in Iran’s higher education system. Curriculum Planning Knowledge & Research in Educational Sciences, 15(30), 1-27. [Persian]
Hoseini Largani, S. M., Fathi Vajargah, K., Arefi, M., & Zarafshani, K. (2014). Developing a model for evaluating scrap curriculum in Iranian higher education. Journal of Research in Educational Science, 8(27), 149-174. [Persian]
Jarvis, P. (1995/2006). Adult and continuing education. Translated by: Gholamali Sarmad. Tehran: The Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities (SAMT). [Persian]
Karami, M., & Fattahi, H. (2013). Changing higher education curriculum, case study: Graduate curriculum in educational planning. Journal of Higher Education Curriculum, 4(7), 110-136. [Persian]
King, K. (2011). Moving the needle: How skill soft learning impacts performance of individuals and organizations. Skill Soft Ireland, 1-15.
Khanna, N. (2013). How to find the RoI of your next training initiative? www.24x7learning. Com.
Kirkpatrick, D. L., & Kirkpatrick, J. D. (2005). Transferring learning to behavior. San Francisco: Berrett-Koehler Publishers.
Mattox, J. R. (2010). Manager engagement: Reducing scrap learning. Training Industry Quarterly, fall 2010 / A Training Industry, Inc. ezine / www. trainingindustry.com / TIQ.
Mattox, I. R. (2011). Scrap learning and manager engagement. Chief Learning Officer, 10(4), 48-50.‏
Montesino, M. U. (2002). A descriptive study of some organizational behavior dimensions at work in the Dominican Republic: Implications for management development and training. Human Resource Development International, 5(4), 393-410.
Nasrollahinia, F., & Alamolhoda, J. (2020). Reviewing and presenting the proposed curriculum in the field of educational sciences in the Master's Degree course. Journal of Higher Education Curriculum Studies, 11(21), 97-138. [Persian]
Nourooz-Zadeh, R., Mahmoodi, R., Fathi Vajargah, K., & Nave Ebrahim, A. R. (2007). The universities participation status in revising the curricula approved by the Higher Council for Planning. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 12(4), 71-92. [Persian]
Pascale, C. (2012). Competency development best practice: Learn the five best practice to develop empliyee competencies. February 2012. www.vadoinc.net.
Rezaeinasab, Z. (2022). Study of the fields and contexts of the formation of unemployment of female graduates of Ilam universities. Woman in Development & Politics, 21(2), 315-341. [Persian]
Ryan, L. (2012). Making corporate education accountable. Corporate Education Insight, 1(8), 1-3.
Sabbaghian, Z., & Akbari, S. (2016). Basics of adult education (6th Ed.). Tehran: The Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities (SAMT). [Persian]
Saks, A. M., & Belcourt, M. (2006). An investigation of training activities and transfer of training in organizations. Human Resource Management, 45(4), 629 -648.
Statistical Center of Iran. (2020). Summary of results of the labor force census plan. Available at: amar.org.ir.
Tasdighi, F., Liaghatdar, M. J., & Abedi, L. (2018). Comparative study o bachelor curriculum for elementary education in Iran and selected Asia-Pacific countries. Research in Curriculum Planning, 15(32), 18-45. [Persian]