تفاوت عملکرد تحصیلی در نیمرخ‌های یادگیری فعال و باورهای انگیزشی دانش-آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شرقی

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی تفاوت عملکرد تحصیلی در نیمرخ­های یادگیری فعال و باورهای انگیزشی دانش­آموزان بود. جامعه‌ی آماری، کلیه دانش­آموزان دوره متوسطه شهر تهران بودند، که تعداد 379 نفر (184نفر پسر و 195نفر دختر) از آنها به عنوان نمونه با استفاده از شیوه نمونه­گیری خوشه‌ای تصادفی چندمرحله­ای انتخاب شدند. برای سنجش کاربست یادگیری فعال از پرسشنامه محقق­ساخته، برای اندازه­گیری باورهای انگیزشی از پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری، و برای سنجش عملکرد تحصیلی از میانگین نمرات دروس دانش­آموزان (معدل نیمسال) به صورت خودگزارش­دهی استفاده شد. یافته‌ها بیانگر روایی نمرات مقیاس­های کاربست یادگیری فعال و باورهای انگیزشی بود. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای نمرات کل پرسشنامه کاربست یادگیری، 88/0 و پرسشنامه باورهای انگیزشی، 80/0 به‌دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل خوشه­ای استفاده گردید. نتایج تحلیل خوشه­ای نشان داد که بین دو نیمرخ یادگیری ـ انگیزش بالا و یادگیری ـ انگیزش پایین حاصل از مؤلفه­های یادگیری فعال و باورهای انگیزشی در دانش‌آموزان، از لحاظ عملکرد تحصیلی تفاوت معنادار وجود دارد. عملکرد تحصیلی خوشه یادگیری ـ انگیزش بالا نسبت به خوشه یادگیری ـ انگیزش پایین، مطلوب­تر بود.

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
احمدی، زینب (1390). نقش جهت­گیری هدف و باورهای انگیزشی در تعلل­ورزی تحصیلی دانش­آموزان سال سوم متوسطه شهر تبریز درسال تحصیلی90-1389. پایان‌نامه منتشر‌نشده کارشناسی ارشد رشته تحقیقات آموزشی، دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، گروه علوم تربیتی.
ایزدی‌فرد، راضیه و سپاسی‌آشتیانی، میترا (1389). اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری با آموزش مهارت حل مسأله در کاهش علایم اضطراب امتحان. مجله علوم رفتاری، 4(1)، 27-23
حیدرزادگان، علیرضا؛ مرزوقی، رحمت‌اله؛ و جهانی، جعفر (1386). بررسی تاثیر نظریه سازنده‌گرایی اجتماعی بر عملکرد دانش‌آموزان پایه سوم دوره راهنمایی در درس علوم در شهر زاهدان. مطالعات برنامه درسی، 2(6)، 19-1 .
خوش‌خلق سیما، ناهید (1385). مقایسه تأثیر روش‌های یادگیری مشارکتی و سنتی بر شیوه‌های رویارویی با تنیدگی و پیشرفت تحصیلی در درس ادبیات دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی مدارس ارومیه در سال تحصیلی 85-84. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
سعیدی، علی (1387). بررسی تفاوت رویکرد حل مسأله به صورت فعال با روش معلم محور به صورت  غیرفعال بر پیشرفت تحصیلی و وضعیت رفتاری دانش‌آموزان سال اول دبیرستان‌های شهرستان ایذه. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیرشهید رجایی، دانشکده علوم پایه.
سیف، علی‌اکبر (1390). روان‌شناسی پرورشی نوین : روان‌شناسی یادگیری و آموزش (ویرایش ششم). تهران: دوران .
طاهری، ژاله (1389). تدوین الگوی شناسایی باورهای انگیزشی دانش‌آموزان دبیرستان‌های تهران در سال تحصیلی 89-88. رساله منتشرنشده دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
کدیور، پروین (1388). روان‌شناسی یادگیری. تهران: سمت.
ب. انگلیسی
Ames, C., & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: student learning strategies and motivation processes. Journal of Educational Psychology, 80(3), 260-267.
Bembenutty, H. (2009). Test anxiety and academic delay gratification. College Student Journal, 43(1), 10-22.
Bonwell, C. C., & Eison, J. A. (1991). Active learning: Creating excitement in the classroom. Available at: www.ericdigests.org/ 1992-4/active.htm.
Braten, I., & Olaussen, B. S. (2005). Profiling individual differences in student motivation: A longitudinal cluster-analytic study in different academic contexts. Contemporary Educational Psychology, 30(3), 359-396.
Center for Teaching and Learning-Queen’s University (2007). Why use lab-based learning.  Available at: http://www.queensu.ca/ct1/goodpractice/ 1ab/why. htm1.                                          
Dinescu, L., Dinica, M., & Miron, C. (2010). Active strategies-option and necessity for teaching science in secondary and high school education, Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 3724-3730
Dourmashkin, P. (2008). Redesign of mechanics and electromagnetism at MIT. Course redesign workshop. October, MIT, USA
Feist, J., Feist, G. J., & Roberts, T. A. (2002). Theories of personality. (5th Ed.) McGraw Hill.
Fetsco, T. A., & McClure, J. (2005). Educational Psychology: An integrated approach to classroom decisions. New York: Allyn and Bacon.
Hammouri, H. A. M. (2004). Attitudinal and motivational variables related to mathematics achievements in Jordan. Educational Research, 46(3), 241-257.
Hong, E., Peng, Y., & Rowel, L. L. (2009). Homework self- regulation: grade, gender, achievement-level differences. Learning and Individual Differences, 19(2), 269-276.
Labinowicz, L. (2004). What is active learning. Available at:  http/www.education .nsala .edu / vivalry/what.htm.
Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2002). Motivation as an enabler for academic success. School Psychology­ Review, 31(3), 313-327.
Nascimento, M., & Martins, J. A. (2008). Teaching and learning of statistics: The project  approach. Paper presented in TSG14: Research and development in the teaching and learning of statistics, 11th ICME, Monterrey, Mexico. Online: http://tsg.icme11.org/ document.                                                                                                                           
Palmer, W. (2003). Simple, surprising, useful? Three questions for judging teaching     methods. Pedagogy, 3(2), 285-287.
Pintrich, P. R.., & De­ Groot, E. V. (1990). Motivation and self–regulation learning components of classroom academic performance. Journal of Educational  Psychology, 82(1), 33-40.
Ratelle, C. F., Guay, F., Vallerand, R. J., Larose, S., & Senecall, C. (2007). Autonomous, controlled, and amotivated types of academic Motivation: A person-oriented analysis. Journal of Educational Psychology, 99(4), 734-746.
Robson, J. (2006). Active teaching and learning. Available at: w3.gre. ac.uk/~bj61/talessi/atl.html.
Ruiz-Gallardo, J. R. R., Castano, S., Gomez-Alday, J. J., & Valdes, A. (2011). Assessing student workload in problem based learning: Relationships among teaching method, student workload and achievement: A case study in Natural Sciences. Teaching and Teacher Education, 27(3), 619-627.
Shachar, H., & Fischer, S. (2004). Cooperative learning and the achievement of motivation and perceptions of students in 11th grade chemistry classes. Learning and Instruction, 14(1), 69-87.
Tuckman, B. W., Abry, D. A., & Smith, D. R. (2007). Learning and motivation strategies: Your guide to success. Pearson Education.