تاثیر ارزشیابی توصیفی برخودپنداره تحصیلی، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اراک

2 دانشگاه آزاد اسلامی اراک

چکیده

پژوهش حاضربا هدف بررسی تاثیر ارزشیابی توصیفی در مقایسه با ارزشیابی کمّی (سنتی) برخودپنداره تحصیلی، خلاقیت وپیشرفت تحصیلی دانش­آموزان پایه چهارم ابتدایی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش عبارت بودند از کلیه دانش­آموزان پایه چهارم ابتدایی ناحیه یک شهر اراک که در سال تحصیلی
91-1390 مشغول به تحصیل در پایه چهارم ابتدایی بودند. دانش­آموزان هر دو گروه ارزشیابی توصیفی و سنتی به صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه­ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده­ها پرسشنامه خودپنداره تحصیلی چن، آزمون خلاقیت تورنس(فرم ب) و آزمون پیشرفت تحصیلی محقق ساخته بود. برای تحلیل داده­ها در صورت نرمال بودن توزیع، از آزمون tدو گروه مستقل و در صورت غیرنرمال بودن از آزمون‌های ناپارامتری متناظر استفاده شد.بر اساس نتایج به دست آمده،بین خودپنداره تحصیلی، خلاقیت و میزان پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان تحت نظام ارزشیابی توصیفی و دانش­آموزانی که تحت نظام ارزشیابی کمی بوده‌اند تفاوت معنادار وجود داشت. بدین صورت که دانش­آموزان تحت ارزشیابی توصیفی در مقایسه با دانش­آموزان تحت ارزشیابی سنتی، از خودپنداره تحصیلی مثبت، خلاقیت بیشتر و پیشرفت تحصیلی بهتری برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
آقاجانی، سیف‌اله، نریمانی، محمد و آسیایی، مریم(1387). مقایسه هوش هیجانی و خودپنداره دانش­آموزان تیزهوش و عادی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی،8(3)،317-323.
بروکهارت، سوزان (1390). ارزشیابی توصیفی یعنی بازخورد موثر.ترجمه: طاهره رستگار. تهران:موسسه فرهنگی منادی تربیت. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2008).
بیات، سعید (1391). تاثیر چند رسانه‌ای مفاهیم علوم برخودپنداره تحصیلی، خلاقیت وپیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مدارس چندپایه ابتدایی شازند درسال تحصیلی 91-1390. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اراک.
پیرخائفی، علیرضا (1383). نگاهی به سنجش خلاقیت دانش‌آموزان از منظر تحولی و گونه‌ای. مجموعه مقالات اولین همایش ارزشیابی تحصیلی. انتشارات تزکیه.
پیرخائفی، علیرضا؛ برجعلی،احمد؛ دلاور، علی و اسکندری، حسین (1388). تاثیر آموزش خلاقیت بر مؤلفه‌های فراشناختی تفکر خلاق دانشجویان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 3(2)،51-61.
تورنس، ای. پال (1388). آزمون تفکر خلاق تورنس: فرم ب تصویری.ترجمه: علیرضا پیرخائفی. تهران: موسسه سینا. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 1974).
چن، یی. یسن (1390). پرسشنامه خودپنداره مربوط به مدرسه. تهران: آزمون‌یار پویا. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2004).
حسینی، افضل‌السادات (1387). یادگیری خلاق، کلاس خلاق. تهران: مدرسه.
حسینی، شهربانو و آقازاده، محرم (1390). تاثیر شیوه‌های ارزشیابی کمی و کیفی بر مهارت خواندن دانش‌آموزان. مجله رشد معلم،14(7)،38-40.
خوش‌خلق، ایرج و شریفی، حسن‌پاشا (1385). بازنگری در روش‌های سنجش و نقش آن در اصلاحات آموزشی. اولین همایش ارزشیابی ازپیشرفت تحصیلی.تهران:دفترآموزش وپرورش پیش دبستانی وابتدایی.
ذکایی، رضا(1378). بررسی رابطه مفهوم خود و سبک‌های اسناد با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان پسر سال سوم علوم تجربی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم.
رحیمی، ندا (1378). برررسی رابطه پیشرفت تحصیلی با خودپنداره در دانش­آموزان دختر شهر اراک سال تحصیلی 78-77. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی اراک.
رزاق‌منش، حسن (1386). بررسی تاثیر ارزشیابی تکوینی و ارائه بازخورد بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش‌آموزان پسر کلاس سوم راهنمایی سال 87-86. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد مرودشت.
رزی، علی(1389).تأثیر ارزشیابی توصیفی بر پیشرفت تحصیلی و نگرش نسبت به مدرسه در دانش‌آموزان پایه‌ی چهارم ابتدایی پیرانشهر در سال تحصیلی 89-88. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
رستگار،طاهره(1388). ارزشیابی در خدمت آموزش. تهران:موسسه فرهنگی منادی تربیت.
زارعی، اقبال (1388). تاثیر ارزشیابی توصیفی بر خلاقیت و مشارکت یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پایه سوم دبستان شهر بندرعباس. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران، 5 (2)،79-92.
زراعت، زهرا و غفوریان، علیرضا(1388). اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله بر خودپنداره تحصیلی دانشجویان. مجله راهبردهای آموزش، 2 (1)، 23-26.
زمانی‌فرد،فاطمه؛ کشتی‌آرای، نرگس و میرشاه‌جعفری، ابراهیم (1389). تجارب معلمان ابتدایی از اهداف طرح ارزشیابی توصیفی. مجله دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 25،43-54.
شاه‌نعمتی، زهرا؛ ولایی، ناصر و فانی، حجت‌اله (1387). بررسی تاثیر ارزشیابی تکوینی منظم بر کاهش اضطراب امتحان و خلاقیت و پیشرفت تحصیلی. فصلنامه تحقیق در علوم دندانپزشکی، 5 (4)،14-21.
شفیع آبادی، عبداله (1381). فنون و روش‌های مشاوره. تهران: ترمه
شیر‌محمدی، جواد(1388). بررسی مقایسه‌ای تأثیر شیوه ارزشیابی توصیفی (روش جدید)  و کمّی (روش قدیم) برکیفیت زندگی مدرسه، اضطراب امتحان و خلاقیت دانش‌آموزان پایه سوم دبستان شهر مشهد در سال تحصیلی 1388-1387­. پایان نامه کارشناسی ارشد علامه طباطبایی.
فرج‌اللهی، مهران وحقیقی، فهیمه‌‌سادات(1386). نقش ارزشیابی مستمر در تعمیق یادگیری دانش‌آموزان پایه دوم ابتدایی شهر تهران. فصلنامه تعلیم و تربیت،92،79-116.
فنونی، طلعت‌السادات(1380). بررسی رابطه خودپنداره و سازگاری اجتماعی باپیشرفت تحصیلی دختران سال اول متوسطه منطقه 10 آموزش و پرورش تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم.
قره‌داغی، بهمن(1389). بهبود یادگیری با آزمون‌های مداد کاغذی. تهران: کوروش چاپ.
قره‌داغی، بهمن و شکوهی، مرتضی (1388). مدیریت پوشه کار. تهران: کوروش چاپ.
کرد، بهمن (1381). بررسی تاثیر بازخورد ارزشیابی تکوینی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه پنجم شهرستان بوکان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی. دانشگاه تربیت معلم تهران
کریم‌زاده، منصوره و محسنی، نیک‌چهر(1384). بررسی و شناسایی خودپنداره تحصیلی و غیرتحصیلی، و پیش بینی‌کنندگی آن در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر سال دوم دبیرستان شهر تهران (گرایش‌های ریاضی فیزیک و علوم انسانی. اندیشه‌های نوین تربیتی،1 (2 و 3)،23-38.
محمودی، زهرا(1377). بررسی رابطه خودپنداره، یادگیری خودتنظیم و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوم راهنمایی شهر شهریار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه تربیت معلم تهران.
مرتضایی‌نژاد، عصمت(1383). بررسی نگرش معلمین و والدین در ارتباط با اثربخشی طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی پایه اول و دوم شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
میرکمالی، محمد و خورشیدی، عباس (1387). روش‌های پرورش خلاقیت در نظام آموزشی. تهران: یسطرون
هاشمی، زهرا(1378). مقایسه و بررسی رابطه منبع کنترل و مفهوم خود با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مبتلا به تالاسمی و عادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه تربیت معلم تهران.
هوشمند، عثمان (1376). بررسی رابطه خودپنداره کلی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سرآمد و عادی سال اول راهنمایی گرگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه تربیت معلم تهران.
یادگارزاده، غلامرضا (1389). بازاندیشی در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی. (ترجمه و تلخیص). مجله رشد تکنولوژی آموزشی، 26 (1)،1-14.
ب. انگلیسی
Bondi, J.,& Bondi, J. (2003). Curriculum development: A guide to practice(3rd Ed.). Columbus, OH: Merrill Publishing Company.
Brookhart, S. M., Moss, C. M.,& Long, B. A. (2010) Teacher inquiry into formative assessment practices in remedial reading classrooms. Assessment in Education, 17(1), 41.
Choi, N. (2005) Self–efficiency and self–concept as predictors of college students’ academic performance. Psychology in the Schools,42(2), 197-205
Christopher Damian D.(2010).Using descriptive feedback in an assessment as learning context for constructing the way forward.University of Melbourne, Department of Learning and Educational Development.
Hormozi, M. (1998). The role of the academic self-concept in distance education students(conference papers). Asian Association of Open Universities. Hong Kong:The Open University of Hong Kong.
Hunt, T.(1997)Self-concept, hope and academic achievement: A look at the relationship between the individual self-concept, level of hope, and academic achievement.Available at:http//www/mwsc.edu/psychology/research.
James, W. (1980). The Principles of Psychology (2vols.). New York: Henry Holt.
Kemp, J., & Toperoff, D. (1998) Guidelines for Portfolio Assessment in Teaching English. Retrieved 2, 21, 2011. http://www.anglit.net/ main/portfolio/default.html
Mendaglio, S., & Pyryt, M. (2003). Self-concept and giftedness: a multi-theoretical perspective.Gifted and Talented International, 18(2), 76-82.
Paul, J. (2005). Evaluation and assessment. London: Black King's College.
Rogers, C.R.(1969). Freedom to learn. Columbus, Ohio. Merrill Publishing Co.
Wijnia, L., Loyens, S. M. M., & Derous, E. (2011). Investigating effectsof problem based versus lecture-based learning environment onstudent motivation.Contemporary Educational Psychology, 36(2), 101-113.