بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس امید به تحصیل (AHS): فرم دانشجویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار بخش روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز

2 دکترای روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز

چکیده

هدف پژوهش حاضر ساخت مقیاس امید به تحصیل دانشجویان و بررسی ویژگی­های روان­سنجی آن بود. پژوهش حاضر در زمرۀ طرح‌های روان‌سنجی مبتنی بر همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان کارشناسی دانشگاه شیراز بود که از آن، تعداد 566 نفر (278 مرد و 288 زن) با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس امید به تحصیل پاسخ دادند. جهت بررسی روایی مقیاس امید به تحصیل از تحلیل عاملی تأییدی و روایی همگراو برای بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم‎افزار AMOS وجود چهار عامل امید به کسب فرصت­ها، امید به کسب مهارت­های زندگی، امید به سودمندی دانشگاه و امید به کسب شایستگی را مورد تأیید قرار داد که همه گویه‎ها در عامل‎های مربوط به خود بارگذاری شدند. همچنین نتایج ضریب همبستگی بین خرده­ مقیاس­های امید به تحصیل با متغیرهای مفهومی مشابه از قبیل امید در نظریه پکران، مشغولیت و فرسودگی تحصیلی و تحسین شواهدی دال بر روایی سازه متغیر مورد نظر را بدست داد. از طرفی دیگر نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی نشان داد که تمامی خرده مقیاس­ها و همچنین کل مقیاس از پایایی مطلوبی برخوردار بودند. به طور کلی نتایج بیانگر آن بود که مقیاس امید به تحصیل دانشجویان از ویژگی­های روان­سنجی مطلوبی برخوردار است و می­توان از آن به عنوان ابزاری سودمند در مشاوره تحصیلی و فعالیت­های پژوهشی بهره برد.

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
ایمان، محمد تقی و نوشادی، محمود. (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، 3(2)، 15-44.
بارانی، حمید؛ راه‌پیما، سمیرا و خرمائی، فرهاد. (1398). رابطه امید به تحصیل و تحصیل‌گریزی: نقش واسطه­ای خودنظم‌جویی تحصیلی. روان‌شناسی تحولی: روان­شناسان ایرانی، 15(59)، 323-335.
خالق‌خواه، علی و کریمیان‌پور، غفار. (1399). تحلیل نقش میانجی امید به تحصیل در رابطه بین حمایت تحصیلی و اشتیاق به تحصیل در بین دانش‌آموزان. مجله روان‌شناسی مدرسه، 9(3)، 50- 67.
خرمائی، فرهاد و کمری، سامان. (1396). ساخت و بررسی ویژگی­های روان‌سنجی مقیاس امید به تحصیل. دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 5 (8)، 15-37.
راهپیما، سمیرا؛ بارانی، حمید و خرمائی، فرهاد. (1399). رابطه امید به تحصیل و رویکرد به یادگیری: بررسی نقش واسطه­ای خودتنظیمی تحصیلی. مجله روان‌شناسی، 24(1)، 106-122.
زینعلی، شینا؛ اکبری، بهمن؛ صادقی، عباس و مقتدر، لیلا. (1399). مدل ساختاری رابطه سرمایه­های تحولی و امید به تحصیل با بهزیستی تحصیلی و بازداری رفتاری با نقش میانجی پایستگی تحصیلی در دانش‌آموزان داوطلب ورود به دانشگاه. سلامت اجتماعی، 8(1)، 1-12.
عزیزیان کهن، نسرین؛ دهقانی، ماهرخ و نصرتی، گوهر. (1397). تحلیل نقش میانجی امید به تحصیل در رابطه بین اخلاق حرفه­ای تدریس و عملکرد تحصیلی دانشجویان تربیت بدنی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 13(4)، 103- 109.
فرازی، فریبا و عسگری، علی. (1399). ارائه مدل علی تحصیل گریزی در ارتباط با معنای تحصیل و خودکارآمدی تحصیلی: نقش واسطه­ای امید به تحصیل. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 8 (1)، 9-20.
قاسمی، وحید. (1392). مدل سازی معادله ساختاری در پژوهش­های اجتماعی با کاربرد. تهران: انتشارات جامعه شناسان، چاپ دوم.
قدم‌پور، عزت‌اله؛ حیدریانی، لیلا؛ برزگر بفرویی، مهدی و دهقان منشادی، منصور. (1397). بررسی نقش امید تحصیلی و حمایت عاطفی ادراک شده در پیش‌بینی بهزیستی تحصیلی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 10(3)، 47-57.
کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌اله؛ کاوسیان، جواد و نیکدل، فریبرز. (1388). رواسازی پرسشنامه هیجان­های تحصیلی پکران. فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 32 (8)، 7-38.
کمری، سامان؛ فولادچنگ، محبوبه؛ خرمائی، فرهاد؛ شیخ‌الاسلامی، راضیه و جوکار، بهرام. (1396). تبیین علّی مشغولیت تحصیلی بر اساس شناخت اجتماعی: نقش واسطه­ای هیجان­های مثبت تحصیلی و اجتماعی. روان‌شناسی تحولی: روان­شناسان ایرانی، 14(55)، 269-284.
گروث‌-‌مارنات، گری. (2009/ 1399). راهنمای سنجش روانیبرای روان‌شناسان بالینی، مشاوران و روان‌پزشکان. جلد اول. ترجمه: حسن‌پاشا شریفی و محمدرضا نیکخو. تهران: انتشارات سخن.
ملاحی، فاطمه و تعبدی، میمنت. (1398). بررسی خودپنداره تحصیلی در رابطه با امید به تحصیل دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 61، 507-517.
نیکدل، فریبرز؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌اله، عرب‎زاده، مهدی و کاوسیان، جواد. (1392). بررسی نقش واسطه‌ای هیجان‌های تحصیلی در ارتباط میان اهداف پیشرفت و راهبردهای خودگردانی یادگیری: ارائه الگوی ساختاری. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 5(2)، 113-136.
 
ب. انگلیسی
Alexander, E. S., & Onwuegbuzie, J. A. (2007). Academic procrastination and the role of hope as a coping strategy. Personality and Individual Differences, 42(7), 1301-1310.
Amirkhan, J., & Auyeung, B. (2007). Coping with stress across the lifespan: Absolute vs. relative changes in strategy. Journal of Applied Developmental Psychology, 28, 297-317.
Azadianbojnordi, M., Bakhtiarpour, S., Makvandi, B., & Ehteshamizadeh, P. (2020). Can academic hope increase academic engagement in Iranian students who are university applicants? Investigating academic buoyancy as a mediator. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 1-9. doi:10.1017/jgc.2020.31
Barlow, J. P. (2002). The measurement of optimism and hope in relation to college student retention and academic success. Unpublished dissertation submitted for the doctorate of philosophy, The University of Lowa State.
Chang, E. C. (1998). Hope, problem-solving ability, and coping in a college student population: Some implications for theory and practice. Journal of Clinical Psychology, 54, 953-962.
Cooper, H., Lindsay, J. J., Nye, B., & Great House, S. (1999). Relationship among attitudes about homework, amount of homework assigned and completed and student achievement. Journal of Educational Psychology, 90(1), 70-83.
Curry, L. A., Snyder, C. R., Cook, D. L., Ruby, B. C., & Rehm, M. (1997). Role of hope in academic and sport achievement. Journal of Personality and Social Psychology, 73, 1257-1267.
Eccles, J. S. (2009). Who am I and what am I going to do with my life? Personal and ability, family conflict, and developmental problems. Developmental Psychology, 49, 690-705.
Feldman, D. B., & Beach, J. (2016). Hope. Encyclopedia of Mental Health, 2, 332-336.
Feldman, D. B., & Snyder, C. R. (2005). Hope and meaningful life: Theoretical and empirical associations between goal-directed thinking and life meaning. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(3), 401-421.
Froman, L. (2010). Positive psychology in the workplace. Journal of Adult Development, 17(2), 59-69.
Gallagher, M. W., Marques, S. C. & Lopez, S. J. (2017). Hope and the academic trajectory of college students. Journal of Happiness Studies, 18, 341–352.
Goetz, T., Pekrun, R., Hall, N., & Haag, L. (2006). Academic emotions a social-cognitive perspective: Antecedents and domain specificity of students, affect in the context of Latin instruction. British Journal of Educational Psychology, 76, 289-308.
Howell, A., & Larsen, D. (2015). Understanding other-oriented hope. New York: Springer.
Irving, L. M., Snyder, C. R., & Crowson, J. J., Jr. (1998). Hope and the negotiation of cancer facts by college women. Journal of Personality, 66, 195-214.
James, S. L., & Roby, J. L. (2019). Comparing reunified and residential care facility children’s wellbeing in Ghana: The role of hope. Children and Youth Services Review, 96, 316-325.
Kahu, E., Stephens, C. H., Leach, L., & Zepke, N. (2015). Linking academic emotions and student engagement: Mature-aged distance students’ transition to university. Journal of Further and Higher Education, 39(14), 481-97.
Kline, R. B. (2015). Principles and practices of structural equation modeling (Forth Eds.). New York: Guilford.
Komarraju, M., & Karau, S. J. (2005). The relationship between the big five personality traits and academic motivation. Personality and Individual Difference, 39, 557-567.
Lazarus, R. S. (1999). Hope: An emotion and a vital coping resource against despair. Social Research, 66, 653-678.
Lee, C. S., & Jang, H. Y. (2018). The roles of growth mindset and grit in relation to hope and self- directed learning. Journal of the Korea Convergence Society, 9(1), 95-102.
Linnenbrink-Garcia, L., Rogat, T. K., & Koskey, K. L. K. (2011). Affect and engagement during small group interaction. Contemporary Educational Psychology, 36, 13–24.
Malik, A. (2013). Efficacy, Hope, Optimism and Resilience at Workplace–Positive Organizational Behavior. International Journal of Scientific and Research Publications, 3(10), 1-4.
Mana, A., Saka, N., Dahan, O., Ben Simon, A., & Margalit, M. (2020). Implicit theories, social support, and hope as serial mediators for predicting academic self-efficacy among higher education students. Learning Disability Quarterly, 2(3), 73-85.
Martin, A. J. (2008). Enhancing student motivation and engagement: The effects of a multidimensional intervention. Contemporary Educational Psychology, 33, 239-269.
McDermott, D., & Snyder, C. R. (1999). Making hope happen: A workbook for turning possibilities. New Harbinger Publication. INC.
McDermott, D., & Snyder, C. R. (2000). The great big book of hope: Help your children achieve their dreams. Oakland, CA: New Harbinger.
Miller, J. F., & Powers, M. J. (1988). Development of an instrument to measure hope. Nursing Research, 37(1), 6-10.
Muis, K., Pekrun, R., Sinatra, G. M., Azavedo, R., Trevors, G., Meier, E., & Heddy, B. C. (2015). The curious case of climate change: Testing a theoretical model of epistemic beliefs, epistemic emotions, and complex learning. Learning and Instruction, 39, 168-183.
Murdock, T. B., & Miller, A. D. (2003). Teachers as sources of middle school students’ motivational identity: variable-centered and person-centered analytic approaches. Elementary School Journal, 103, 383-399.
Mussel, P. (2010). Epistemic curiosity and related constructs: lacking evidence of discriminant validity. Personality and Individual Differences, 49, 506-510.
Onwuegbuzie, A. J., & Snyder, C. R. (2000). Relations between hope and graduate students’ studying and test-taking strategies. Psychological Reports, 86, 803–806.
Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18, 315–341.
Pekrun, R., Frenzel, A., Goetz, T., & Perry, R. P. (2002). The control-value theory of achievement emotions: An integrative approach to emotions in education (pp.13-40). University of Munich, University of Manitoba.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002). Academic emotions in students’ self-regulated learning and achievement: A program of quantitative and qualitative research. Educational Psychologist, 37, 91-106.
Pekrun, R., & Linnenbrink-Garcia, L. (2014). International handbook of emotions in education. New York and London: Routledge.
Pekrun, R., & Perry, R. P. (2014). Control-value theory of achievement emotions. In R. Pekrun & L. Linnenbrink- Garcia (Eds.), International handbook of emotions in education (pp. 120–141). New York, NY: Taylor & Francis.
Pietarinen, J., Soini, T., & Pyhalto, K. (2014). Students’ emotional and cognitive engagement as the determinants of well-being and achievement in school. International Journal of Educational Research, 67, 40-51.
Ramachandren, V. S. (2012). Encyclopedia of human. London: Academic Press.
Rand, K. L., Martin, A. D., & Shea, A. M. (2011). Hope, but not optimism, predicts academic performance of law students beyond previous academic achievement. Journal of Research in Personality, 45, 683-686.
Rieffe, C., Oosterveld, P., Miers, A.C., Terwogt, M.M., & Ly, V. (2008). Emotion awareness and internalizing symptoms in children and adolescents: The emotion awareness questionnaire revised. Personality and Individual Differences, 45(8), 756-61.
Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Leskinen, E., & Nurmi, J. E. (2009). School burnout inventory (SBI) reliability and validity. European Journal of Psychological Assessment, 25(1), 48-57.
Salmela-Aro, K., & Naatanen, P. (2005). BBI-10. Koulu-uupumusmittari. School Burnout Inventory. Helsinki: Edita.
Salmela-Aro, K., & Upadyaya, K. (2012). The schoolwork engagement inventory: Energy, dedication and absorption (EDA). European Journal of Psychological Assessment, 28, 60–67.
Schindler, I. (2014). Relations of admiration and adoration with other emotions and well-being. Psychology of well-Being: Theory, research and practice, 4(14), 1-23.
Schindler, I., Zink, V., Windrich, J., & Menninghaus, W. (2013). Admiration and adoration: Their different ways of showing and shaping who we are. Cognition and Emotion, 27, 85-118.
Schroevers, M., Kraaij, V., & Garnefski, N. (2007). Goal disturbance, cognitive coping strategies, and psychological adjustment to different types of stressful life event. Personality and Individual Difference, 43(2), 413-423.
Schutze, P. A., & Pekrun, R. (2007). Emotion in education. San Diego, CA: Academic Press.
Seifert, T. L. (2004). Understanding student motivation.Educational Research, 46(2), 137-149. 
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5-14.
Snyder, C. R. (1994). The psychology of hope: You can get there from here. New York: Free Press.
Snyder, C. R. (1995). Conceptualizing, measuring, and nurturing hope. Journal of Counseling and Development, 73, 335-360.
Snyder, C. R. (1999). Hope, goal blocking thoughts, and test-related anxieties. Psychological Reports, 84, 206-208.
Snyder, C. R. (2000). Handbook of Hope; theory, measures, and applications. San Diego, CA: Academic Press.
Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, S. A., Sigmon, S., … & Harney, P.(1991). The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4), 570-585.
Snyder, C. R., Hoza, B., Pelham, W. E., Rapoff, M., Ware, L., Danovsky, M., … & Stahl, K. J. (1997). The development and validation of the Children’s Hope Scale. Journal of Pediatric Psychology, 22, 399-421.
Snyder, C. R., Shorey, H. S., Cheavens, J., Pulvers, K.M., Adams, V.H., & Wiklund, C. (2002). Hope and academic success in college. Journal of Educational Psychology, 94(4), 820-826.
Snyder, C. R., Sympson, S. C., Michael, S. T., & Cheavens, J. (2000). The optimism and hope constructs: Variants on a positive expectancy theme. In E. C. Chang (Ed.), Optimism and pessimism (pp. 103-124). Washington, DC: American Psychological Association.
Sohrabi Shegefti, N., & Samani, S. (2011). Psychometric properties of the academic hope scale: Persian form. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 1133-1136
Stephanou, G. (2011). Students’ classroom emotions: Cognitive antecedents and school performance. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 9(1), 5-48.
Stephanou, G., Kariotoglou, P., & Ntinas, K. (2011). University students’ emotions in lectures: The effect of competence beliefs, value beliefs and perceived task-difficulty, and the impact on academic performance. International Journal of Learning, 18(1), 45-72.
Sympson, S. (1999). Validation of the domain specific hope scale: Exploring hope in life domains. Doctorate Dissertation. Lawrence, KS: University of Kansas.
Trautwein, U., Koller, O., Schmitz, B., & Baumert, J. (2002). Do homework assignments enhance achievement? A multilevel analysisin 7 grade mathematics. Contemporary Educational Psychology,27, 26-50.
Tulis, M., & Fulmer, S. M. (2013). Students’ motivational and emotional experiences and their relationship to persistence during academic challenge in mathematics and reading. Learning and Individual Differences, 27, 35-46.
Valle, M. F., Huebner, E. S., & Suldo, SH. M. (2006). An analysis of hope as a psychological strength. Journal of School Psychology, 44(5), 393-406.
Wagerman, S. A., & Funder, D. C. (2007). Acquaintance reports of personality and academic achievement: A case of conscientiousness. Journal of Research in Personality, 41, 221-229.
Wang, M. T., Brinkworth, M. E., & Eccles, J. S. (2013). The moderation effect of motivation as predictors of academic performance. Anthropologist, 20(3), 553-561.
Wang, M. T., & Eccles, J. S. (2012). Adolescent behavioral, emotional, and cognitive engagement trajectories in school and their differential relations to educational success. Journal of Research on Adolescence, 22, 31-39.
Wells, M. (2005). The effects of gender, age, and anxiety on hope differences in the expression of pathway and agency thought. A dissertation presented for the doctorate of philosophy, the University of Texas A and B.
Wigfield, A., Eccles, J. S., Davis- Kean, P., Roeser, R., & Scheifele, U. (2006). Motivation to succeed. In W. Damon (Ed.), N. Eisenberg(Series Ed.), Handbook of child psychology (6th Ed.): Vol. 3. Social, emotional, and personality development (pp. 933-1002). New York, NY: Wiley.
Yotsidi, V., Pagoulatou, A., Kyriazos, T., & Stalikas, A. (2018). The role of hope in academic and work environments: An integrative literature review. Psychology, 9, 385-402.