رابطه فرهنگ دانشگاه و گرایش به یادگیری مادام‌العمر با واسطه خودکارآمدی تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دانشیار روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

3 استاد روان‌شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

10.22099/jsli.2022.43329.3679

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه فرهنگ دانشگاه و گرایش به یادگیری مادام‌العمر با واسطه‌گری خودکارآمدی تحصیلی بود. طرح پژوهش توصیفی-همبستگی و از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان سال چهارم دورة کارشناسی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که از بین آن‌ها 380 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس‌های گرایش به یادگیری مادام‌العمر، فرهنگ دانشگاه و خودکارآمدی تحصیلی بودند. تحلیل داده‌ها با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار AMOS انجام شد. یافته‌ها نشانگر تأثیر مثبت فرهنگ دانشگاه بر خودکارآمدی تحصیلی و نیز خودکارآمدی تحصیلی بر گرایش به یادگیری مادام‌العمر بود. همچنین، فرهنگ دانشگاه با واسطه خودکارآمدی تحصیلی گرایش به یادگیری مادام‌العمر را پیش‌بینی کرد. مطابق با نتایج پژوهش حاضر، تمرکز بر فرهنگ دانشگاه می‌تواند به اصلاح الگوهای فکری و ارزیابی شناختی دانشجویان منجر شود، باورهای خودکارآمدی آن‌ها را بهبود و گرایش به یادگیری مادام‌العمر را در آن‌ها افزایش ‌دهد. 

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
سواری، کریم و فرزادی، فاطمه (1396). رابطه ساده و چندگانه باورهای خودکارآمدی و انگیزش درونی با تمایل به یادگیری مادام‌العمر دانشجویان. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 8(1)، 155-143.
ذبیح‌الهی، کاظم؛ یزدانی‌ورزنه، محمدجواد و غلامعلی‌لواسانی، مسعود (1391). خودکارآمدی تحصیلی و خودناتوان‌سازی در دانش‌آموزان دبیرستانی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 9(34)، 212-203.
ذکیانی، فاطمه و عبدلی، جواد (1396). فرهنگ مدرسه و ازخودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تحصیلی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 12(45)، 79-59.
راهپیما، سمیرا (1399). مدل تبیینی تاب‌آوری اخلاقی تحصیلی مبتنی بر نظریه خودتعیین‌گری. پایان‌نامه دکترای روان‌شناسی تربیتی. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز.
صفایی‌موحد، سعید و بهادری، بهناز (1398). بررسی تأثیرفرهنگ مدرسه و سرمایه فرهنگی خانواده بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان. نشریه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی،11(21)، 158-127.
کوچکی، لاله (1391). بررسی رابطه بین عوامل کلیدی دانشگاه نوآور با گرایش دانشجویان به یادگیری مادام‌العمر: مطالعه موردی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز.
ب. انگلیسی
Ayçiçek, B., & Karafil, B. (2021). Investigation of university students’ lifelong learning tendencies in terms of various variables. African Educational Research Journal, 9(1), 121-133.
Bandura, A. (1978). The self-system in reciprocal determinism. AmericanPsychologists, 33, 344–358.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1-26.
Bandura, A. (2006). Guide for constructing self-efficacy scales. In F. Pajares, & T. Urdan, (Eds.), Self-efficacy beliefs of adolescents. Greenwich, CT: Information Age Publishing, 5, 307–33.
Bandura, A., & Locke, E. A. (2003). Negative self-efficacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88(1), 87-99.
Baporikar, N. (2015). Lifelong learning in knowledge society. In P. O. Pablos, & R. D. Tennyson (Eds.), Impact of economic crisis on education and the next-generation workforce. Spain: IGI Global.
Bulhuis, S. (2003). Towards process-oriented teaching for self-directed lifelong learning: A multidimensional perspective. Learning and Instruction, 13, 327–347
Cendon, E. (2018). Lifelong learning at universities: Future perspectives for teaching and learning. Journal of New Approaches in Educational Research, 7(2), 81–87.
Clem, A., Rudasill, K. M., Hirvonen, R., Aunola, K., & Kiuru, N. (2021). The roles of teacher-student relationship quality and self-concept of ability in adolescents’ achievement emotions: Temperament as a moderator. European Journal of Psychology of Education, 36, 263-286.
Coşkun, Y. D., & Demirel, M. (2010). Lifelong learning tendency scale: The study of validity and reliability. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 2343-2350.
Deci, E. L., Koestner, R., & Ryan, R. M. (2001). Extrinsic rewards and intrinsic motivation in education: Reconsidered once again. Review of Educational Research, 71, 1–27.
Derrick, M. G. (2003). Creating environments conducive for lifelong learning. Facilitating Learning in Online Environment, 100, 5-18.
Dichaba, M. (2021) Reviews on school climate, lifelong learning, and community engagement. In K. S. Adeyemo (Ed.), The education systems of Africa. Global Education Systems. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-43042-9_53-1.
Dilek Yahz, S. (2017). Relationship between lifelong learning levels and information literacy skills in teacher Candidates. Universal Journal of Educational Research, 5(6), 939-946.
Edmowonyi, J. (2018). Systems approach in developing creative thinking and innovative capabilities for lifelong learning among TVET students in federal universities, South-South, Nigeria. International Journal of Education Development, 21(1), 1-15.
Gur Erdogen, D. & Arsal, Z. (2016). The development of lifelong learning trends scale. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 114-122.
Higgins, A., & Sadh, D. (1997). The dimensions and measurement of school culture: Understanding school culture as the basis for school reform. International Journal of Educational Research, 27, 553–69.
Hwang, M. H., Choi, H. C., Lee, A., Hee, B., & Choi, C. (2016). The relationship between self-efficacy and academic achievement: A 5-Year panel analysis. The Asia-Pacific Education Researcher, 25, 89–98.
Khamisabadi, M., Mirmehdi, R., & Merati, A.R. (2021). Relationship of academic vitality, academic self-efficacy, and metacognitive skills with lifelong learning concerning mediating role of study approaches. Journal of Research & Health, 11(1), 1-10.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York, NY: Guilford Press.
Kozikoglu, I., & Onur, Z. (2019). Predictors of lifelong learning: Information literacy and academic self-efficacy. Cypriot Journal of Educational Sciences, 14(4), 492–506.
Liorca, A., Cristina R. M., & Malonda E. (2017). Parenting, peer relationships, academic self-efficacy, and academic achievement: Direct and mediating effects. Frontiers in Psychology, 8, 1-11.
Margolis, H., & McCabe, P. P. (2006). Improving self-efficacy and motivation: What to do and what to say. Intervention in School Clinic, 41, 218–227.
McCollum, E. C., & Yoder, N. P. (2011). School culture, teacher regard, and academic aspirations among middle school students. Middle Grades Research Journal, 6(2), 65-74.
McGrew, K. S. (2007).  Beyond IQ:  A model of academic competence and motivation (Institute for Applied Psychometrics). Retrieved from: http://www.iapsych.com/acmcewok/map.htm (13/05/2018).
McIlroy, D., & Bunting, B. (2002). Personality, behavior, and academic achievement: Principles for educators to inculcate and students to model. Journal Contemporary Educational Psychology, 27, 226-237.
Mi‚ M.‚ & Rily-Doucet‚ C. (2016). Health professions students’ lifelong learning orientation: Associations with information skills and self-efficacy. Evidence-Based Library and Information Practice11(2), 121-135.
Narushima, M.‚ Liu‚ J.‚ & Diestelkamp‚ N. (2018). Lifelong learning in active aging discourse: Its conserving effect on wellbeing, health, and vulnerability. Ageing & Society38(4), 651–675.
Ng, B. L. L., Liu, W. C., & Wang, J. C. K. (2015). Student motivation and learning in mathematics and science: A cluster analysis. International Journal of Science and Mathematics Education, 14, 1359–1376.
Patterson M. C. (2009). Successful strategies for lifelong learning in mathematics through professional development. Doctoral dissertation, Educational Psychology, Walden University, United States.
 Patterson, M. B., & Paulson, U. G. (2015). Adult transitions to learning in the USA: What do PIAAC survey results tell us? Journal of Research and Practice for Adult Litracy, Secondary, and Basic Education, 5(1), 5–27.
Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice.  Educational Psychology Review, 18, 315-341.
Pintrich, P. R., & Schunk, D. H. (2002). Motivation in education: Theory, research, and applications (2nd Ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
Rittilun, S., Lawthong, N., & Kanjanawasee, S. (2018). Construct validity of Thai lifelong learning inventory: Evidence from high-school students in Phrae, Kalasin, Prachin Buri, and Phangnga provinces. Kasetsart Journal of Social Sciences, 39(2), 207-214.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68-78.
Schunk, D. H. (2010) Social-self interaction and achievement behavior. Educational Psychologist, 34(4), 219-227.
Schunk, D. H., & Meece, J. L. (2006). Self-efficacy development in adolescences. In T. Urdan, & F. Pajares (Eds.), Self-efficacy beliefs of adolescents (pp. 71–96). Greenwich, CT: Information Age Publishing
Sökmen, Y. (2019). The role of self-efficacy in the relationship between the learning environment and student engagement, Educational Studies, 47(160), 1-19.
Syslo, M. M. (2004) Schools as lifelong learning institutions and the role of information technology. In T. J. Van Weert & M. Kendall (Eds), Lifelong learning in the digital age. The International Federation for Information Processing. Springer U.S.: Boston, MA.
Tekkol, L., & Demirel, M. (2018). An investigation of self-directed learning skills of undergraduate students. Frontiers in Psychology, 9, 1-14.
Thomas, A. F. (2015). Creating lifelong learners: Fostering facilitation, modeling, and choice inthe classroom. Journal of Curriculum and Teaching, 4(2), 17-21.
Tus, J. (2020). An assessment of the school culture and its impact on the academic performance of the students. International Journal of All Research Writings, 1(11), 1-6.
Walberg, H. J., Fraser, B. J., & Welch, W. W. (1986). A test of a model of educational productivity among senior high school students. Journal of Educational Research, 79(3), 133-139.
Wang, J., Liu, R.-D., Ding, Y., Xu, L., Liu, Y., & Zhen, R. (2017). Teacher’s autonomy support and engagement in math: Multiple mediating roles of self-efficacy, intrinsic value, and boredom. Frontiers in. Psychology, 8(1006), 1-10.
Xu, H., Chen, G., & Ma, H. (2016). An empirical study on the relationship between teachers’ support for students’ learner autonomy and students’ chemical learning. Curriculum, Textbook, Teaching Method, 36(2), 100-106.
Yu, J., Huang, C., Han, C., He, T., & Li, M. (2020). Investigating the influence of interaction on learning persistence in online settings: Moderation or mediation of academic emotions? International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(7), 1-21.
Zimmerman, B. J., Schunk, D. H., & DiBenedetto, M. K. (2017). The role of self-efficacy and related beliefs in self-regulation of learning and performance. In A. J. Elliot, C. S. Dweck, & D. S. Yeager (Eds.), Handbook of competence and motivation: Theory and application (p. 313–333). The Guilford Press.
Zysberg, L., & Schwabsky, N. (2020). School climate, academic self-efficacy and student achievement. Educational Psychology, 41(4) 467-482.