بی صداقتی تحصیلی و باورهای شناخت‌شناسی: وارسی نقش تعدیل‌گری جنسیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز

2 استاد بخش روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز

چکیده

‌در حوزة روان‌شناسی اخلاق بررسی  نقش متغیّرهای تسهیل‌کنندة  کنش‌ اخلاقی دارای اهمیت است.  بی‌صداقتی تحصیلی یکی از مسائل پر بسامد در محیط‌های تحصیلی و آکادمیک است. در این راستا تعیین نقش متغیرهای شناخت‌شناسی شخصی یا باورهای معرفت‌شناسی شخصی، دربرگیرندة تلاشی جدید است برای شناخت متغیرهای مؤثر در رفتار اخلاقی در یک بافت تحصیلی است. در مطالعة حاضر نقش باورهای معرفت­ شناسی برای پیش ­بینی بی‌صداقتی تحصیلی، به عنوان شاخصی از کنش ‌اخلاقی، با در نظرگرفتن نقش جنسیت به عنوان متغیر تعدیل­گر مورد آزمون قرار گرفت. مشارکت ­کنندگان 370 دانشجوی کارشناسی دانشگاه شیراز بودند (276 دختر و94 پسر) که مقیاس باورهای شناخت ­شناسی شراو، بندیکسن و دانکل و مقیاس بی‌صداقتی تحصیلی خامسان و امیری را تکمیل نمودند. نتایج مدل باورهای شناخت‌شناسی برای پیش­ بینی ابعاد بی ­صداقتی تحصیلی بیانگر روابط معناداری میان باورهای شناخت­شناسی و ابعاد بی‌صداقتی تحصیلی بود. همچنین نقش تعدیلی جنسیت در مدل مورد تایید قرار گرفت. در مجموع یافته ­های پژوهش حاضر نقش باورهای شناخت‌شناسی در ‌بی‌صداقتی تحصیلی را با در نظر گرفتن نقش تعدیلی متغیر جنسیت تایید نمود و از این نظر نقش طرحواره جنسیتی در بی‌صداقتی تحصیلی مورد تاکید قرار گرفت. محدودیت‌ها و دلالت­های پژوهش مورد بحث قرار گرفت و کاربردهای پژوهش برای خانواده، معلمان، اساتید و فعالیت­های مشاوره­ای توضیح داده شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حبیب‌پور، کرم و صفری، رضا. (1388). راهنمای جامع کاربرد اس‌پی‌اس‌اس در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده‌های کمّی). تهران: نشر لویه.
خامسان، احمد و امیری، محمداصغر. (1390). بررسی تقلب تحصیلی در میان دانشجویان دختر و پسر. فصلنامة اخلاق در علوم و فناوری ۱، 53-61.
لطیفیان، مرتضی. (1390). فراشناخت؛ سیر تحول و کاربرد. شیراز: رستار.
طالب‌زادة ثانی، هادی و کدیور، پروین. (1381). بررسی رابطة دانش فراشناخت اخلاقی (فرااخلاق) با استدلال و رفتار اخلاقی. فصلنامة تعلیم و تربیت 93، 7-32.
هاملین، دیوید والتر. (1374). تاریخ معرفت‌شناسی. (شاهپور اعتماد، مترجم). تهران: انتشارات پژوهشگاه ملی علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 
Anderman, M. E., & Murdock, B. T. (Eds.). (2007). Psychology of Academic Cheating. USA: Elsevier Academic Press.
Anderman, E. M., Griesinger, T., & Westerfield. (1998). Motivation and cheating during early adolescence. Journal of educational psychology, 90, 84-93.
Aukrust, G. V. (2011). Learning and Cognition in Education. Oxford: Academic press.
Barron, R.M., & Kenny D.A. (1986). The moderator- mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
Benetti-McQuoid, J., & Bursik, K. (2005). Individual differences in experiences of and responses to guilt and shame: Examining the lenses of gender and gender role. Sex Roles, 53, 133-142.
Bra° ten, I. and Stromso, H. I. (2005). The relationship between epistemological beliefs, implicit theories of intelligence, and selfregulated learning among Norwegian post-secondary students. British Journal of Educational Psychology, 75, 539–565.
Bukobza, G. (2007). Epistemology and Selfhood: The epistemological basis of selfhood. New ideas in psychology, 25, 37-65.
Chan, K. W., & Elliot, R. G. (2002). Exploratory study of Hong Kong teacher education students’ epistemological beliefs: Cultural perspectives and implications on beliefs research. Contemporary Educational Psychology, 27(3), 392–414.
Deborah, L. Best. (2010). Gender. In M. H. Bornstein (Eds.), handbook of cultural developmental science. pp. 209–222. USA: Psychology Press.
Elen, J., Stahl, E., Bromme, R., & Clarebout, G. (2011). Links between Beliefs and Cognitive Flexibility. New York, NY: Springer.
Haines, V. J., Diekhoff, G. M., & LaBeff, E. E. (1986). College cheating: Immaturity, lack of commitment, and the neutralizing attitude. Research in Higher Education, 25, 342-345.
Hofer, B. K. (2004a). Exploring the dimensions of personal epistemology in differing classroom contexts: Student interpretations during the first year of college. Contemporary Educational Psychology, 29, 129–163.
Hofer, B. K. (2004b). Epistemological understanding as a meta-cognitive process: Thinking aloud during online searching. Educational Psychologist, 39, 43–55.
Jensen, L. A., Arnett, J. J., Feldman, S. S., & Cauffman, E. (2002). It's wrong, but everybody does it: Academic dishonesty among high school and college students. Contemporary Educational Psychology, 27, 209-228.
Markus, R.H. & Kitayama, Sh. (1991). Culture and the self: implication for cognition, emotion and motivation. Psychological review, 98, 224-253.
McCabe, D. L., & Travino, L. K. (1997). Individual and contextual influence on academic dishonesty: A multi-campus investigation. Research in Higher education, 38 (3), 379-397.
Miyamoto, Y., Uchida, Y., & Ellsworth, P.C. (2010). Culture and mixed emotion: co occurrence of positive and negative emotions in japan and the united states. Emotion, 10(3), 404 - 415.
Narvaes, D. & Lapsley K. D. (2009). Personality, Identity, and Character: Explorations in Moral Psychology. UK:  Cambridge University Press
Nisbett, R.E. et al. (2001) Culture and systems of thought: Holistic versus analytic cognition. Psychol. Rev. 108, 291–310
Liem, D., & Bernardo, A. (2010). Epistemological beliefs and theory of planned behavior: examining beliefs about knowledge and knowing as distal predictor of Indonesian tertiary student’s intention to study. Asia pacific education researcher, 19 (1), 127-142.
Schommer, M. (1994). Synthesizing epistemological belief research: Tentative understandings and provocative confusions. Educational Psychology Review, 6(4), 293–319.
Schraw, G., Bendixen, L. D., & Dunkle, M. E. (2002). Development and validation of the Epistemic Belief Inventory (EBI). In B. K. Hofer & P. R. Pintrich (Eds.), Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing. pp. 261–275. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Schraw, G., Olafson, L. J. (2008). Assessing Teachers’ Epistemological and OntologicalWorldviews.
Shu, L. L., Gino, F., & Bazerman, M. H. (2011). Dishonest deed, clear conscience: when cheating lead to moral disengagement and motivated forgetting. Personality and social psychology bulletin, 37 (3), 330-349.
Sierra, J. Jeremy & Hyman, r, Michael. (2006). A dual-process model of cheating intentions. Journal of Marketing Education, 28 (3), 193-204.
Qian, G., & Alvermann, D. (1995). Role of epistemological beliefs and learned helplessness in secondary school students’ learning science concepts from text. Journal of Educational Psychology, 87(2), 282–292.
Whitley, B. E., Nelson, B. A., & Jones, J. A. (1999). Gender differences in Cheating attitudes and classroom cheating behavior: A meta-analysis. Sex Roles, 41 (9-10), 657-680.
Walter, l. J., Burnaford, M. S. (2006). Developmental changes in adolescent’s guilt and shame: the role of family climate and gender. North American Journal of Psychology, 8, 321-328.