بررسی ارتباط بین سبک‌های اسناد و گرایش مذهبی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان

2 کارشناس‌ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه گیلان

3 دانشیار گروه روانشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی ارتباط بین انواع سبک‌های اسناد و گرایش‌های مذهبی دانشجویان دانشگاه گیلان می‌باشد. به این منظور 394 نفر  (252 دختر و 142 پسر) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه گیلان از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و پرسشنامه‌های جهت گیری مذهبی آلپورت و سبک‌های اسناد سلیگمن در مورد آنها اجرا گردید. پس از جمع‌آوری داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون‌های t و تحلیل واریانس برای بررسی داده‌ها استفاده شد. براساس نتایج این پژوهش، گرایش‌های مذهبی با سبک اسناد پایدارتر (در رویدادهای مثبت) و سبک اسناد ناپایدارتر (در رویدادهای منفی) رابطه مثبت و معناداری داشت. همچنین یافته‌های این پژوهش نشان داد گرایش مذهبی دخترها بطور معناداری نسبت به پسرها بیشتر است. علاوه بر آن سبک اسناد دخترها در رویدادهای مثبت، بیرونی تر  و در رویدادهای منفی، کلی‌تر از پسرها بود. نتایج آزمون همبستگی نیز نشان داد متغیر سن با گرایش مذهبی و نوع سبک‌های اسناد رابطه معناداری ندارد. همچنین بین گرایش مذهبی و نوع سبک اسناد افراد متأهل و مجرد تفاوت معناداری وجود نداشت. مضافاً نتایج پژوهش بیانگر آن بود که گرایش‌های مذهبی و نوع سبک اسناد بین دانشجویان ورودی سال‌های مختلف تحصیلی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد. همچنین بر طبق یافته‌های حاصله بین رشته‌های مختلف تحصیلی در نمره گرایش مذهبی و نوع سبک‌های اسناد تفاوت معناداری وجود نداشت.   

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
احدی، حسین (1374). بررسی اسنادهای علی دانشجو- معلمان دختر و پسر مراکز تربیت معلم. مشهد: فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 43 و 44، 122-105.
اسلامی شهر بابکی، حیدر (1369). رابطه بین سبک تبیین و افسردگی در بیماران افسرده یک قطبی و دو قطبی و مقایسه آن با افراد بهنجار. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی. تهران: انستیتو روانپزشکی.
بهرامی احسان،‌هادی (1378). بررسی مؤلفه‌های بنیادین سازش یافتگی در آزادگان ایرانی. رساله دکتری روانشناسی. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی. 
پور شریفی، حمید و دیگران. (1383). بررسی بهداشت روان دانشجویان ورودی جدید دانشگاههای وزارت علوم. دومین سمینار بهداشت روانی دانشجویان، 13-12 اسفند 1383، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
جان بزرگی، مسعود (1378). بررسی اثر بخشی روان درمانگری کوتاه مدت، آموزش خود مهارگری با و بدون جهت گیری مذهبی اسلامی بر مهار اضطراب و تنیدگی. پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
جلیلوند، محمد امین (1380). بررسی رابطه روان و پایبندی به تقیدات مذهبی در دانشجویان پزشکی. چکیده مقالات اولین همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان، 30-27 فروردین 1380. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران.
خداپناهی، محمدکریم و خوانین زاده سریزدی، مرجان (1380). بررسی نقش ساخت شخصیت در جهت گیری مذهبی دانشجویان. مجله روانشناسی تابستان 1379، 4 (2، پیاپی 14): 185-204.
روغنچی، محمود (1384). رابطه جهت‌گیری مذهبی با سلامت روان دانشجویان دانشگاه رازی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
سرگلزایى، محمدرضا؛ بهدانى، اسماعیل و قربانى، فاطمه (1380). آیا فعالیت‌هاى مذهبى مى‌توانند از افسردگى، اضطراب و سوء مصرف مواد در دانشجویان پیش گیرى نمایند؟ چکیده مقالات اولین همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان، 30-27 فروردین 1380. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران.
شهنی ییلاق، منیجه؛ شکرکن، حسین و موحد، احمد (1383). رابطه علی بین نگرشهای مذهبی، خوشبینی، سلامت روانی و سلامت جسمانی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دوره سوم، سال یازدهم، شماره اول، 2، 34-19.
عظیمی، حمیده و نوغانی، مهران (1379). بررسی میزان اضطراب و تطابق مذهبی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، بهار 1381، 12، 34، 37-46.  
کریمی، یوسف (1378). روانشناسی اجتماعی (نظریه‌ها، مفاهیم و کاربردها). تهران: نشر ارسباران.
موسوی، سید ولی اله (1383). ارتباط بین سبک‌های اسناد، عزت نفس، خلاقیت و نگرش خلاق در دانشجویان. رساله  دکتری، دانشگاه تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
ب. انگلیسی
Allport, G. (1950). The individual and his religion. New York: McMillan.
Bayer, S., & Sylvia, R. (1999). Gender difference in social attributions by college students of performance on course examination. Journal of Current Psychology, 17, 346-379.
Ellison, C. G. (1991). Religious involvement and subjective well-being. Journal of Mental   Health and Social Coping: An introduction (2nd Ed.). New York. Columbia University Press.
Fincham, F., & Bradury, T. (1993). Marital satisfaction, depression and attributions. A  longitudinal analysis. Journal of Personality and social Psychology, 64, 442-452.
Khodayarifard, M. (2002). Differences between Males and Females from English-speaking and Non-English-speaking families on their attribution style and Anxiety. Available at: http://www.ut.ac.ir/users/ khodayari/comp%20eng%20article%20002.htm.
Levin, J. S. (1994). Religion in aging and health. Theoretical foundation and methodological frontiers. California. SAGE Publications Inc.
Mattis, J. S., Fontenot, D. L., & Hatcher-Kay, C. A. (2003). Religiosity, racism, and dispositional optimism among African Americans. Journal of Personality and Individual Differences , 34 (6), 1025-1038.
McFadden, S. H. (1998). Religion and Aging. University of Wisconsin Oshkosh.
McHugh, M. C., Frieze, I. H., & Hanusa, B. H. (1982). Attributions and sex differences in achievement: Problems and Perspectives. Sex Roles, 8, 467-479.
Pressman, P., Lyons, J. S., Larson, D. B. & Strain, J. J. (1990). Religious belief, Depression and ambulation status in elderly women with broken hips. American Journal of Psychiatry, 147, 758-760
Rothman, A., Salvoverg, P., Turvey, C., & Fishkin, S. (1993). Attributions of responsibility and precaution: Increasing mammography utilization, among women. Journal of Health Psychology, 12, 39-47.
Seligman, M. E. P. (1979). Learned helpless and depression in animals and men. Morris tone, N. J.: General Learning Press.
Seligman, M. E. P. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology.  Journal of American Psychologist, 55, 1, 5-14.
Sethi, S., & Seligman, M. E. P. (1993). Optimism and fundamentalism. Journal of Psychological Science, 4 (4), 256-259. 
Terry, D. (1994). Determinants of copying the role of stable and situational factor. Journal of Personality and Social Psychology, 66, 895-910.
Treadway, K. M. (1996). Religion and optimism: models of the relationship. The Student Journal of Psychology, 55 (1), 254-259.
WHOQOL SRPB Group (2006). A cross-cultural study of spirituality, religion, and personal beliefs as components of quality of life. Journal of Social Science and Medicine , 62 (6), 1486-1497.